Ameland

Ameland, het eiland voor de rustzoeker, wandelaar en sporter. Volop genieten door jond en oud.

Er is op Ameland veel te doen. Ga bijvoorbeeld op wadexcursie, breng een bezoek aan het Natuurcentrum of ontdek het golfsurfen. Alle informatie is te vinden op VVV Ameland. 

Waddengebied

Ameland ligt in het waddengebied dat behoort tot het Unesco Wereld Erfgoed.

De Waddenzee is ’s werelds grootste aaneengesloten systeem van zand- en moddervlakten die droogvallen tijdens eb. Het gebied bestaat uit het grootste deel van het Deense beschermde Waddenzeegebied, het Nederlandse gedeelte dat beschermd is en de Duitse Nationale Waddenzeeparken in Nedersaksen en Sleeswijk-Holstein.

De Waddenzee is een niet erg diep watergebied met een relatief vlakke kust. Het leefgebied heeft getijdengeulen, zeegras-weiden, mosselbanken, zandbanken, wadden, zoutmoerassen, stranden en duinen. Er komen een groot aantal planten- en diersoorten voor, waaronder zeezoogdieren zoals de gewone zeehond, de grijze zeehond en de bruinvis.

Het is ook de broedplaats en het overwinteringsgebied voor 10 tot 12 miljoen vogels per jaar. Het gebied is een van de laatst overgebleven grootschalige, bij eb droogvallende, ecosystemen waar natuurlijke processen blijven functioneren.

Ameland historie

Amelander historie is volop te vinden bij de Stichting ‘De Ouwe Polle Ameland’ en de daarbij horende website (https://www.amelanderhistorie.nl/).

De stichting is in 1957 opgericht en zet zich in voor het behoud van het Amelander erfgoed en bevordert de Amelander cultuur historie. Er zijn honderden artikelen over uiteenlopende onderwerpen te vinden die door Ameland-kenners zijn geschreven.

Zo zijn er artikelen over de tweede wereldoorlog met als titel ‘Oorlog op Ameland; de verhouding met de bezetter’, of ‘vliegtuigcrashes op Ameland tijdens de tweede wereldoorlog’, of ‘Het dagelijks leven op Ameland 1940-1945’, of ‘Het verhaal van verzetsstrijder Wim de Boer’, enz.

Andere te vinden onderwerpen zijn: Foto’s, periodes tot 1700, 1700-1800, 1800-1900, 1900-2000 en vanaf 2000 en nog veel meer.

(bron: eerder genoemde website)

Dialect

Over het Amelander dialect wordt het volgende geschreven:
 ‘Hollandse invloeden’
Het Amelands is een van oorsprong Fries dialect met daarin veel Hollandse invloeden. Deze invloeden zijn deels te wijten aan de intensieve contacten met Hollandse zeevaarders, met wie men vanaf de zestiende eeuw aan boord ging van grote Amsterdamse schepen.

Behalve op VOC-schepen voeren veel eilanders in de zeventiende eeuw voor de Noorse Compagnie richting Groenland, voor de walvisvaart. Beheersing van het Hollands was voor veel Amelanders een noodzaak, omdat het de taal was die aan boord werd gebezigd.

Maar ook op het eiland genoot het Hollands aanzien, omdat het werd gesproken door de hoge heren die het eiland van de vijftiende tot en met de achttiende eeuw bestuurden. Vandaar dat het Amelands langzaam veranderde van een Fries in een Hollands-Fries mengdialect. Vanwege dat Hollands-‘Friese mengkarakter wordt het Amelands vaak vergeleken met het Stadsfries. Het Fries zoals dat gesproken wordt in de Friese steden Leeuwarden, Dokkum, Franeker, Harlingen, Bolsward en Sneek. De Stadsfriese dialecten hebben een vergelijkbare ontstaansgeschiedenis als het Amelands en het Midslands op Terschelling.

Vanaf het eind van de vijftiende eeuw werden de Friese steden bestuurd door niet-Friezen, die meestal Hollands spraken. Toch verschilt het dialect van Ameland net als het Midlands, van deze vastelandsdialecten. De meervoudsvorming is bijvoorbeeld afwijkend, net als de Amelandse verkleinwoordvorming.

Ook in de uitspraak en woordenschat zijn verschillen te ontdekken. Daarbij moeten we de aantekening maken dat ook de stadsFriese dialecten onderling geen homogeen geheel vormen.
Nog steeds spreken de meeste Amelanders dialect. In tegenstelling tot wat je ziet op de andere Waddeneilanden beperkt het dialectgebruik zich niet tot de oudere generaties. Ook de jeugd spreekt het nog volop.

Lees meer: https://www.amelanderhistorie.nl/cultuur/amelander-dialect/

De dorpen van Ameland

Op Ameland bevinden zich vier dorpen: Hollum, Ballum, Nes en Buren. Daarnaast bevinden zich er de buurtschappen Kooiplaats en Ballumerbocht. Vroeger was er nog een ander dorp, Sier genaamd, maar dat is bij stormen "verdronken" en ligt nu in de zee ten westen van de vuurtoren.

Bekijk hier de dorpen van Ameland.

Bezienswaardigheden Ameland

Strand - Gouden Quality Coast Award en Blauwe Vlag

Ameland heeft als groene en duurzame toeristische bestemming opnieuw de gouden Quality Coast Award in de wacht gesleept. Wethouder Ellen Bruins Slot ontving donderdag 9 mei bij de uitreiking in Ouddorp de gouden Quality Coast Award voor 2019/2020. Ook is het strand van Ameland voor de 32e keer bekroond met de Blauwe Vlag. De Blauwe Vlag is de internationale onderscheiding die jaarlijks wordt toegekend aan stranden en jachthavens die veilig, schoon en duurzaam zijn.

Door het behalen van beide keurmerken heeft Ameland opnieuw internationale erkenning gekregen in het streven naar een zo groot mogelijke kwaliteit in mens- en natuurvriendelijk toerisme. Ameland is een van de vijf bestemmingen in Nederland die de Quality Coast Award ontvangt en het enige Waddeneiland.

Bron: Website Gemeente Ameland.

Kunstmaand

In de maand november vindt jaarlijks (sinds 1996) op Ameland de kunstmaand plaats. Hierbij is het eiland één grote expositieruimte  Meer dan 100 kunstenaars uit diverse landen tonen er hun schilderijen, beelden, grafieken, glas en keramiek op bijzondere locaties. Naast beeldende kunst zijn er muziekvoorstellingen en poëzie-avonden.

In de loop van de jaren heeft dit meer en meer landelijke en internationale bekendheid gekregen, zodat professionele kunstenaars zich spontaan aanmelden. Tijdens de kunstmaand wordt er een gevarieerd aanbod kunst gepresenteerd welke in hotels, gemeentehuis, musea, kerken, galeries en groepsverblijven tentoongesteld wordt, evenals in tuinen en in de natuur. Wekelijks zijn er podiumkunsten op het eiland, worden er workshops en filmavonden georganiseerd. Sedert 2012 doen voor het eerst leden van de Amelander Amateur-Kunst (AAK) mee, met schilderijen, tekeningen en foto’s.

 

Sportiviteit

Op Ameland kan de sportieveling aan zijn trekken komen. Zo zijn er beachvolleybal wedstrijden, rugby wedstrijden op het strand en is er de jaarlijkse Ameland run. Verder kan men er strandzeilen, boogschieten, raften tegen de branding in en kite- en golfsurfen. Uiteraard kan men er wandelen en is er een uitgebreid fietswegennet.

Gezelligheid

De eerder genoemde dorpen hebben gezelligheid hoog in het vaandel. Waar mogelijk zijn ze autovrij. Naast gezellige winkels zijn er vele restaurants van eenvoudig tot hoog culinair. Ook de strandpaviljoens bij deze dorpen mogen niet onvermeld blijven.

Musea

Bij de dorpen zijn reeds meerdere genoemd. Hierbij nog een keer op een rij.

Nes:

• Natuurcentrum
• Korenmolen De Phenix
• Brandspuithuuske

Buren:

• Landbouw-Juttersmuseum Swartwoude

Ballum:

• Nobels Nostalgisch museum

Hollum:

• Maritiem centrum Abraham Fock
• Cultuurhistorisch museum Sorgdrager
• Koren- en mosterdmolen De Verwachting
• Vuurtoren Bornrif
• Bunkermuseum

 

Natuur

Ameland kent prachtige duinen waar heerlijk gewandeld kan worden. Speciaal bij Ballum zijn mooie wandelroutes. Het oosten van het eiland is reeds genoemd bij Buren, maar heeft ook aan de wadkant prachtige natuur. Verder kent het eiland een drietal bossen. Twee bij Nes en een bij Hollum.

Parels in de Waddenzee worden ze wel genoemd, de Nederlandse Waddeneilanden. Wie naar Ameland reist en er een bezoek brengt, weet direct waarom.

Absoluut hoogtepunt, zowel in figuurlijke als letterlijke zin, is de Oerdblinkert. Dit 24 meter hoge duin biedt na een flinke klim een prachtig uitzicht. De perfecte plek om met behulp van de oriëntatietafel de omgeving goed te bekijken en de ontstaansgeschiedenis te ontdekken. Ook vind je hier een schuilhut en een informatiepaneel.

Op de fiets kom je tot deelgebied ’t Oerd. Vanaf daar start een prachtige wandeltocht van circa 1,5 uur. Onderweg naar ’t Oerd kun je vanaf het fietspad via het Meindertspad en het Spijkerpad een korte wandeling maken naar het strand.

Nieuw aangegroeid land in de Waddenzee.

Oost-Ameland groeit vanaf twee zijden. Het stuivende zand van het Noordzeestrand zorgt langzaamaan voor het ontstaan van de duinen en vanaf de andere kant voert het wad slib aan dat op de kwelder achterblijft. Tussen duin en kwelder ligt daardoor een rijke verscheidenheid aan begroeiing wat ieder jaargetijde zorgt voor kleurrijke natuur, zowel qua flora als fauna.

Zo kent Oost-Ameland vele zeldzame planten, paddenstoelen en zijn deelgebieden ’t Oerd en de Hon in trek bij vogels en vlinders. De vogels rusten soms met duizenden tegelijk op de kwelders (ruim 60 vogelsoorten geteld tijdens broedseizoen) én in de duinen leven meer dan 20 soorten dagvlinders en 60 soorten nachtvlinders!

Accommodaties

Ameland kent vele vormen van huisvesting voor toeristen. Er is een groot aanbod van vakantiewoningen in allerlei prijsklassen. Er zijn vakantieparken, maar ook vakantiehuizen in het duingebied. Hotels, appartementencomplexen, B&B’s en groepsverblijven, naast campings maken dat er een totaal aanbod is voor de recreant.